Mentale Coming Out

Voor de therapieën die ik heb gevolgd heb ik wel een levensverhaal mogen schrijven. Dit is een soort biografisch verhaal van gebeurtenissen in je leven die van belang kunnen zijn voor je therapie. Het werkt inzichtelijk voor de therapeut, maar zeker ook voor jezelf. Het kan inzicht geven in wanneer en hoe je bent vastgelopen. Specifieke gebeurtenissen vragen soms om een specifieke benadering of behandeling. Zeker wanneer het gebeurtenissen betreft die je niet helemaal meer helder voor de geest kunt halen vanwege traumareacties of omdat het simpelweg lang geleden is dat het is gebeurd.

Een onderdeel van het ontwikkelen van ervaringsdeskundigheid, op mijn opleiding bij Howie The Harp in Tilburg, is het schrijven van een herstelverhaal. In dit verhaal mag je op jouw manier, voor de klas, vertellen over de knelpunten in je leven. Voor het vak ervaringsdeskundigheid is het ook van belang dat je inzicht hebt in je herstelproces. Wat heeft je geholpen om weer overeind te komen na overweldiging en het proces? Wat was nodig om het herstelproces in te gaan? Wat werkte belemmerend voor je herstel? Welke mensen waren belangrijk in dit unieke proces? Wat was belangrijk voor jou in de benadering? Ten slotte vertel je over waar je nu staat en hoe je de toekomst ziet. Waar ben je trots op? Wat wil je andere meegeven qua moed, hoop en vertrouwen?

Het voordragen van mijn herstelverhaal voelde voor mij als een soort ‘Mentale Coming Out’. Ik mocht geheel op eigen wijze delen wat belangrijke punten in mijn leven waren waardoor ik ervaringskennis heb opgedaan. Tijdens mijn opname in een kliniek heb ik wel een fundament kunnen bouwen in het verbinden met lotgenoten, maar hier ging het vooral om herkenning. Herkenning van gedrag waarvan ik toen nog niet wist dat het me niet hielp.

Ik vond het heel bijzonder om mijn eigen gevoelsbewegingen op te merken tijdens mijn herstelverhaal. Ik vond het belangrijk om onderscheid te maken in waar ik geen verantwoordelijkheid in droeg en waar ik zelf invloed op had gehad. En welke regie ik heb gepakt om te herstellen. Gevoelens van verdriet, schaamte en boosheid wisselden zich af. Ik had ervoor gekozen om te starten met een liedje wat ik zelf had geschreven en te eindigen met een gedicht wat ik heb geschreven. Deze elementen hadden mij in herstel ook enorm geholpen. Woorden geven aan wat er van binnen speelt, er iets van maken wat dan ook nog doorklinkt in een melodie, helpt mij om er ruimte voor te maken. Toen ik klaar was ging er een soort rush door me heen. Ik was zelfs een beetje trots op mezelf.

Het grote verschil tussen een levensverhaal en een herstelverhaal is voor mij dat je focust op wat jou heeft geholpen om te herstellen van een overweldiging en wat je heeft leren omgaan met je kwetsbaarheid. Eigen verwerking is niet het doel van een herstelverhaal. Het kunnen overbrengen van jouw unieke ervaringskennis en dit in kunnen zetten ten behoeve van het herstel van iemand anders, dat is de meerwaarde. En dan is het nog altijd van groot belang dat je dit in het contact met diegene waar je bij mag aansluiten in het herstelproces, heel zuiver leert afstemmen. Het vraagt een bepaalde nederigheid, nieuwsgierigheid en respect voor de beleving van de ander. Het vraagt oordeelloosheid. Net als jouw verhaal, is het verhaal van de ander uniek en waar je samen naar op zoek wilt gaan zijn talenten en vaardigheden die de ander kan inzetten in het eigen herstelproces. Eigen regie aanspreken is hierin ook heel belangrijk. Zelf kunnen bedenken wat goed en helpend is geeft zelfvertrouwen en dat is wat mij betreft de brandstof, de olie en het poets lapje in de draaiende motor van een herstelproces.