‘er ligt een groot probleem als je aangifte wilt doen.’
In 2022 is er ongelofelijk veel nieuws naar buiten gekomen rondom het thema seksueel misbruik. Allereerst de schandalen rondom the Voice en daarna lekten steeds meer verhalen over seksueel overschrijdend gedrag op de werkvloer binnen diverse bedrijven naar buiten. In de media werd vaak verteld over het belang van aangifte doen en regelmatig hoorde ik voorbij komen dat daders onschuldig zijn tot het tegendeel bewezen is. Ook op sociale media werden slachtoffers en vrouwen die de moed hadden hun verhaal te vertellen soms compleet de grond ingeboord omdat de beschuldigden toch zulke leuke mensen leken en er voor de slachtoffers vast wat te winnen was geweest destijds. Als top op de Ijsberg vertelde Derksen op live tv hoe hij vroeger een vrouw misbruikt had en gedeeltelijk veranderde de publieke opinie in zijn voordeel omdat de ernst van misbruik tijds- en leeftijdsgebonden zou zijn.
Persoonlijk hebben al deze opmerkingen mij ontzettend veel pijn gedaan en er uiteindelijk voor gezorgd dat ik de media tijdelijk vermeden heb. Aangifte doen tegen seksueel misbruik is namelijk lang niet altijd vanzelfsprekend. Ten eerste is er ontzettend veel moed voor nodig. Daders geven je snel het gevoel dat de gebeurtenis jouw schuld is, dat jij verantwoordelijk bent en door er niet over te praten kun je deze nare herinnering en het vieze gevoel zo ver mogelijk weg drukken. Ook betrekken daders je omgeving er vaak bij. Ze dreigen bijvoorbeeld mensen in je omgeving pijn te doen of ze vertellen dat niemand meer van je houdt als je ze vertelt wat er gebeurd is. Op dat moment is de schaamte en angst zo groot dat je deze leugen geloofd. Bovendien ben je vatbaarder voor seksueel misbruik als je onveilig gehecht bent en niet veel mensen in je omgeving hebt die je kunt vertrouwen. Hoe langer je het geheim bij je draagt, hoe onzekerder je kunt worden over wat er precies gebeurd is tijdens het seksueel misbruik. Data en tijden vervagen, maar ook herinneringen zijn aan veranderingen onderhevig is gebleken uit wetenschappelijk onderzoek.
Hier ligt een groot probleem als je aangifte wilt doen. Voor een aangifte is zoveel mogelijk bewijs nodig. Als je pas na een paar maanden of zelfs jaren aangifte wilt doen, en er zijn geen directe getuigen, dan krijg je jouw woord tegen dat van de dader. Mijn ervaring is dat de politie altijd luistert en je serieus neemt. Echter in de praktijk kan een dader gewoonweg niet vervolgt worden als er geen bewijs is om de dader ten laste te leggen. En aangifte doen is ontzettend zwaar want tijdens het verhoor moet je elk detail wat je weet vertellen. Dit gesprek met de politie duurde bij mij geloof ik wel zo’n zes uur. Dit was enkel nog het voor-gesprek ter indicatie of een daadwerkelijke aangifte zinvol was.
Seksueel misbruik maakt levens kapot, kost levens en het is nooit de schuld van het slachtoffer! Een dader is niet pas schuldig na een veroordeling. Misschien wel voor de wet maar een slachtoffer krijgt levenslang. Dankzij het Schadefonds heb ik erkenning gekregen voor wat mij overkomen is en dat voelt een klein beetje als genoegdoening voor de vele jaren die ik kwijt ben als gevolg van mijn PTSS. Ik ben er bovendien trots op hoeveel sterker ik hieruit ben gekomen en ik hoop dat ik andere mensen hoop kan geven dat je schaamte, angst en pijn kan overwinnen. Met deze column wil ik bovendien het doen van een aangifte ook absoluut niet ontmoedigen, want hoe meer mensen die geen nee kunnen horen/aanvoelen we kunnen straffen, hoe beter. Maar laat je helpen en adviseren. Aan de maatschappij wil ik vooral de boodschap meegeven dat een aangifte niet altijd de oplossing is en vooral niet altijd mogelijk is. Dat seksueel overschrijdend gedrag niet pas is gebeurd na een veroordeling. Toegeven dat iemand tegen je wil over zo’n intieme grens is gegaan, daar komt ontzettend veel schaamte bij kijken dus dat zeg je niet zomaar. Diegene geloven is echt het minste wat je kunt doen…
Hulp nodig na seksueel overschrijdend gedrag?
Polite: 0900-8844 en vraag naar de afdeling zedenzaken in uw regio.
Centrum seksueel geweld: 0800-0188
Fier: 088-20800000
Slachtofferhulp: 0900-0101