liefdesverdriet en rouw

‘Ik wil een datum. De datum van de dag dat ik me weer goed voel. De dag dat ik niet aan hem denk, hem niet mis in nagenoeg alles wat ik doe en ‘s avonds in mijn bed lig en ineens bedenk: ik heb hem niet nodig gehad vandaag. Of die dag morgen, over een paar maanden of over een jaar komt, dat maakt me niet uit. Zolang ik maar weet dat die dag komt. Het zou toch ooit beter moeten worden. Soms heb ik een moment dat ik denk: ik ga verder, dit is toch zo slecht toch niet? Om vervolgens een paar momenten later weer te beseffen, dat hoe ik me nu voel inderdaad beter zou moeten gaan. Maar dat ik hem en mijn leven met hem niet meer terug ga krijgen. Dat ik mijn eigen glazen heb ingegooid. Dat de enige aan wie ik dit te danken heb, ikzelf ben. Ik heb deze keuze gemaakt. En dan stort ik opnieuw in’

Dagboek van mijn depressie – Tember van der Steen

In het brein veroorzaakt liefdesverdriet dezelfde klachten als depressie, cocaïneverslaving en griep. Je kan echt ziek worden van liefdesverdriet. Ook kan liefdesverdriet uitmonden in een depressie. Mijn verdriet om hem is de laatste druppel geweest. Niet de reden, maar het laatste wat ik er niet bij kon hebben. Er waren meerdere factoren aanwezig bij me die wezen op een depressie, maar na mijn misgelopen relatie stortte ik met een onmetelijke snelheid de afgrond in.

Er zijn ontelbaar veel liedjes over de liefde geschreven. Niet over de eerste levensbehoeften zoals eten, slapen of onderdak – nee, over de liefde. De liefde houdt ons allemaal bezig. Misschien zijn we er wel verslaafd aan. Liefde kan zelfs een opvulling zijn aan je eigen gebrek aan zelfliefde. Tot de zeventiende eeuw werd verliefdheid zelfs als een (mentale) ziekte beschouwd. Over liefdesverdriet wordt echter lichtzinnig gedacht. ‘Kop op, er zijn genoeg vissen in de zee’, een bekende uitspraak om iemand op te beuren nadat hij of zij verlaten is. Ik ben van mening dat liefdesverdriet en rouw dicht bij elkaar liggen, terwijl liefdesverdriet wordt gebagatelliseerd en rouw niet. Rouwen is het verwerken van een emotioneel trauma of een heftige verandering zoals een sterfgeval. Maar ook bij het verbreken van een liefdesrelatie rouw je dus. Rouwen is een proces.

Er is een model over rouwverwerking. Het onderscheidt vijf fasen: ontkenning, boosheid, onderhandelen, depressie en aanvaarding.

De volgorde kan verschillen, de fases duren niet even lang of lopen door elkaar heen. Eentje overslaan is helaas geen optie.



1. 
   Ontkenning: Wanneer je doorkrijgt dat je relatie ten einde loopt, is ontkenning een natuurlijke zelfbescherming. We kunnen de werkelijkheid niet aan en denken dat het wel los zal lopen of dat de ander in de war is. Moeilijke gesprekken kunnen worden vermeden om zo gedoseerd de realiteit en het verdriet te laten binnenkomen. 
2. Boosheid: Na de ontkenning ontstaan er gevoelens van woede, jaloezie, ergernis en wraak. Dit kan samen gaan met schreeuwen, huilen en ruzies. 
3. Onderhandelen: Als ontkenning en boosheid niet helpen, worden er mogelijk uitspraken gedaan die in de kern raken, zoals: ‘Ik ga nu echt veranderen’. Alles is gericht op hoop om de relatie te herstellen. 
4. Depressie: Als ontkenning, boosheid en onderhandelen niets hebben opgeleverd om de relatie te herstellen, dan komt vaak de harde werkelijkheid binnen. Gevoelens van spijt, verdriet en onzekerheid spelen nu een grote rol. 
5. Acceptatie: De relatiebreuk is een feit en het vasthouden hiervan ligt in het verleden. De hoop is vervlogen en het verdriet van het verlies van de geliefde is de nieuwe realiteit. Een fase van loslaten en richten op de toekomst ontstaat. Stap voor stap krijg je weer energie en het einde van het rouwproces nadert.

Nu denk je misschien: leuk al die informatie over hoe rouwverwerking in elkaar zit, maar hoe zorg ik ervoor dat ik mijn ex vergeet? Nu ga ik je teleurstellen, want de gouden tip heb ik niet. Ik kan je wel vertellen dat er licht is aan het einde van de tunnel. Probeer het volgende wat ik je vertel niet te vergeten. Blijf gezond eten, blijf bewegen en blijf ontspannen. Zorg goed voor jezelf. Blijf jezelf eraan herinneren dat het tijd kost. Dat je iedere dag vooruit komt. Je mag pijn hebben en je mag je klote voelen. Verlies jezelf echter niet in zelfmedelijden. Het is moeilijk, maar je moet door. Probeer positief te blijven. Jij kunt bepalen of je wilt huilen onder een dekentje of wilt hardlopen. Gedachten bepalen je gevoel. Zie de pijn die je nu voelt als een snee in je vinger. Je moet het verzorgen en het steekt en prikt. Maar het heelt, en hoe beter jij voor jezelf zorgt, des te sneller en mooier de wond zal helen.

Eén troost: Tijd is je beste vriend. Liefdesverdriet slijt. Die belofte durf ik je te maken. Het fragment uit mijn dagboek heb ik geschreven in 2015. Ik was ervan overtuigd dat ik nooit over hem heen zou komen, dat ik de rest van mijn leven moest doorkomen met een gat in mijn hart. Ik had het verkeerd. Alle fases van het rouwproces heb ik doorstaan. Inmiddels is er zelfs ruimte in mijn hart voor een nieuwe liefde. Zonder dat ik er invloed op heb, dwalen mijn gedachten continu af naar hem. Ik vind het spannend, leuk en eng tegelijk om mijn hart opnieuw voor iemand open te stellen. Toch laat ik mijn muur zakken voor hem – ik heb die vlinders en kriebels in mijn buik namelijk stiekem wel gemist.